Nazywane bywają wodzami, lejcami lub cuglami. Służą do komunikacji ze zwierzęciem, które odpowiednio reaguje na polecenie jeźdźcy lub woźnicy. Cugle są najczęściej skórzanymi pasami, które w połączeniu z wędzidłem i kiełznem, tworzą całość. Wykonuje się je z wysokiej jakościowo skóry, o długości około 210 cm i szerokości 1.5 cm.

Wodze pomocnicze, czyli wytok to dwa rzemienie – piersiowy i szyjny. Zaopatrzone są w pierścienie, przez które przełożone są cugle. Dzięki wytokowi chroniony jest pysk konia przed zranieniem i ogranicza zbytnie zadzieranie głowy przez konia. Aby dobrze spełniał swoje zadanie, musi być dopasowany do zwierzęcia. Na wodzach powinny znajdować się tzw. motylki, umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie kółek przy wytoku.

Rodzaje cugli:

– wodze skórzane z motylkami – wykonane są ze skór wysokiej jakości. Ich wyposażenie tworzą stopery oraz motylki do wytoku. Zapina się je na sprzaczki. Elementy metalowe wykonuje się ze stali nierdzewnej.

– munsztukowe wykonane są ze skór bydlęcych. Posiadają okucia ze stali nierdzewnej oraz wszyty skórzany klin na złączeniu skórzanych pasów wodzy. Munsztuk, czyli kiełzno do kierowania koniem, tworzy metalowy drążek, który umieszcza się w końskim pysku. Stosuje się go w połączeniu z łańcuszkiem, który przechodzi pod pyskiem,

– wodze skórzano-gumowe charakteryzują się połączeniem gumy, znajdującej się wewnątrz ze skórą, tworzącą warstwę zewnętrzną. Zapinane są na haczyki, a typowe wymiary wynoszą dla długości około 145 cm przy 16.mm szerokości,

– wodze gumowe cienkie charakteryzują się wysoką jakością wykonania. Wygodnie układają się w dłoniach. Od strony wewnętrznej wzmocnione zostały nylonem. Posiadają sprzączki, wykonane ze stali nierdzewnej,

– wodze ogumowane cienkie posiadają ogumowanie, które jest antypoślizgowe i sprzączki ze stali nierdzewnej,

– wodze parciane wyposażone są w elementy skórzane, w postaci stoperów oraz motylków do wytoku. Zapinają się na sprzączkę. Metalowe części wykonane zostały ze stali nierdzewnej.

Trzymanie cugli

Właściwe posługiwanie się wodzami zależy od przestrzegania najważniejszych zasad:

1. Wodze muszą być rozprostowane i posiadać równą długość.
2. Trzyma się je w dłoni, pomiędzy mały palcem a palcem serdecznym.
3. Pozostawiona luźna część cugli powinna opadać po prawej stronie kłębu.
4. Na wodze naciska się przy pomoce kciuków, łokcie powinny przylegać do ciała.
5. Ramię z wodzą powinny tworzyć linię prostą.
6. Rozstaw rąk zależny jest od rozmiarów szyi konia, na której leżą wodze.